شرکت Palosanto بعد از حدود ۲ سال نسخه جدیدی از سیستم تلفنی محبوب الستیکس (Elastix) را ارائه کرد، اما این بار نه یکی، بله ۲ نسخه از الستیکس (Elastix) ارائه شد، نسخه اول شماره ۲.۵ را بر روی خود دارد که در مقاله ای دیگر بررسی خواهیم کرد ولی از لحاظ ظاهری تفاوت آنچنانی با نسخه ۲.۴ ندارد اما در دل خود تغییرات زیادی را دیده است، اما نسخه MT که به بررسی آن می پردازیم علاوه بر درون خود، تحول بزرگی نیز در ظاهر خود دارد، بزرگترین تغییر، حذف برنامه محبوب Freepbx و نوشتن محیط گرافیکی استریسک (Asterisk) توسط خود تیم برنامه نویسی Palosato است، الستیکس (Elastix) با ارائه این نسخه نشان داد در حال رها سازی خود از بند انحصاری Freepbx است، در ادامه بخش های مختلفن این سیستم را مورد بررسی قرار می دهیم.
تغییرات محیط گرافیکی
شاید از دید یک کاربر عادی تغییرات این محیط فقط به تغییر مکان منوی اصلی از بالا به سمت چپ خلاصه شود، اما این تغییرات چند نکته بسیار مهم دیگر نیز دارد.
در ساختار جدید شاهد یکپارچه شدن بخش های مختلف محیط وب هستیم، برنامه هایی که قابل یکپارچه شدن نبودند حذف شده اند، در این ساختار شما مفهومی به نام Organization دارید و به واسطه آن می توانید کاربران خود را دسته بندی نمایید، در واقع از این به بعد هر آنچه در الستیکس (Elastix) می سازید از قبیل داخلی، صف، شهری و … باید هنگام تعریف مشخص شود متعلق به کدام Organization است، این تغییر بسیار مثبتی است و ضعف عدم گروه بندی و دادن دسترسی های مناسب به افراد در الستیکس ۲.۴ را برطرف می کند و همچنین امکان دادن محیط گرافیکی به کاربر عادی می دهد.
{gallery}articles/elastix3/ui:180:100:0:0{/gallery}
تغییرات بنیادی
۱. با FreePBX خداحافظی کنید ! در نسخه MT دیگر از این برنامه محبوب و بسیار کارا خبری نیست، الستیکس (Elastix) با حذف این برنامه ریسک بسیار بزرگی را انجام داده است، شاید به همین دلیل است که نسخه ۲.۵ را طبق روال و قالب گذشته ارائه کرده است، در نسخه ۳.۰ الستیکس بخش های مهم تلفنی همانند ساخت داخلی، صف، شهری، مسیر دهی ها، ترانک و … را خودش طراحی کرده است، بزرگترین مزیت این تغییر این است که هر کدام از این بخش ها دیگر مجزا هستند می توانید به هرکدام که می خواهید مجوز دسترسی بدهید یا این مجوز را از کاربر بگیرید، کاری که در الستیکس ۲.۴ و ۲.۵ امکان پذیر نیست، اما همانطور که عرض کردم الستیکس باید آن قدر در طراحی بخش های تلفنی خوب عمل کند تا یک متخصص الستیکس کمبود FreePBX را خیلی احساس نکند.
۲. خبری از ماژول Addons که امکان دانلود یا خرید ماژول های الستیکس را می داد هم نیست ! البته این به این معنی نیست که در آینده هم همچین بخشی نداریم، احتمالا طراحی این بخش برای نسخه MT زمان بر است و باید با تمامی تولید کنندگان ماژول هماهنگ صورت بگیرد، به هر حال ممکن است وابستگی شما به یک ماژول الستیکس شما را از تغییر الستیکس خود به MT فعلا باز دارد، مازول هایی همانند مرکز تماس (CallCenter)، اسمارت فینک (SmartFink)، وب کنفرانس
۳. لینوکس CentOS به نسخه ۶.۴ به روز شده است، این خبر خوبی به خصوص برای برنامه نویسیان روی الستیکس است، این به این معنی است که احتمالا لینوکس شما سخت افزار جدید را پشتیبانی خواهد کرد، مهم تر از آن برنامه های وابسته به سیستم عامل میتوانند به روز شوند همانند PHP
۴. OpenFire ، A2Billing ، SugarCRM را نیز فراموش کنید، به نظر من بهترین تصمیم الستیکس حذف برنامه هایی است که به صورت پیش فرض روی الستیکس نصب می شدند ولی از هر ۱۰ متخصص الستیکس شاید یکی از آن ها سراغ این برنامه ها می رفت ! سیستم شما حالا سریعتر و سبکتر است، این یک تغییر مثبت برای الستیکس MT است. به هر حال اگر دلتان برای آنها تنگ شده است، باید خودتان اقدام به نصب آنها بر روی الستیکس کنید.
۵. استریسک (Asterisk) نسخه ۱۱.۱۳.۰، البته این نسخه را روی ۲.۵ هم می بینیم ولی به هر حال این نسخه از استریسک (Asterisk) امکانات فوق العاده ای را به الستیکس شما اضافه می کند، اگر بخواهید به برخی امکانات جذاب تر اشاره کنیم باید از کدک های iLBC30 ، MPEG4، امکان پشتیبانی از WebRTC برای ارتباط SIP از طریق Web و همچنین سیستم لاگ گیری قویتر و مرتب تر.
{gallery}articles/elastix3/pbx:180:100:0:0{/gallery}
نرم افزار جدید
Kamailio، بله بسیار باعث تعجب و خوشحالی است که عرض کنم بر روی الستیکس ۳.۰ ،SIP سرور کامیلیو (Kamailio) به صورت پیش فرض نصب است، به زودی در بخش سیستم های ویپ به معرفی این SIP Server قوی خواهیم پرداخت اما برای کسانی که با این نرم افزار آشنایی ندارند باید عرض کنم، Kamailio یک SIP Server یا همان SIP Proxy است، این نوع سیستم ها قابلیت مدیریت تعداد بسیار زیادی کاربر SIP را دارند اما برخلاف B2BUA ها همانند استریسک قابلیت های سیستم های سانترال (PBX) را ندارند، ترکیب یک SIP Server با استریسک این امکان را به ما می دهد سیستم های بسیار بزرگ را راه اندازی کنیم مثلا سرویس های خدمات عمومی (Viber, Skype, Line)
جمع بندی برسی
الستیکس ۳.۰ را استفاده کنیم یا الستیکس ۲.۵ ؟ الستیکس ۳.۰ تازه اول یک راه سخت است، نکات جالب زیادی دارد اما هنوز همانند یک برنامه در نسخه بتا می ماند، اگر سیستم جدید می خواهید راه اندازی کنید و یا حتی قصد به روز رسانی را دارید، توصیه ما استفاده از نسخه ۲.۵ است، اما کار با الستیکس ۳.۰ و آشنایی با آن را نیز فراموش نکنید، به هر حال آینده الستیکس با ارائه نسخه ۳.۰ مشخص شده است و باید خودمات را به این تغییر وفق دهیم.
با سپاس
حامد کوه فلاح