High Availability — HA برای PBX (سیستم مقاوم/خوشه‌ای)

آخرین ویرایش شهریور ۲۵, ۱۴۰۴ حامد کوه فلاح

معرفی

در دنیای VoIP، از کار افتادن سرور PBX حتی برای چند دقیقه می‌تواند به معنای از دست دادن تماس‌های مهم، مشتریان و درآمد باشد. راهکار High Availability (HA) برای اطمینان از تداوم سرویس و در دسترس بودن سیستم تلفنی طراحی شده است.

🔹 چرا HA در PBX مهم است؟

• سازمان‌ها نمی‌توانند حتی یک لحظه بدون سیستم تلفنی بمانند.

• تماس‌های حیاتی (مثلاً در بیمارستان یا مراکز خدمات مشتریان) باید بدون قطعی ادامه پیدا کنند.

• در صورت خرابی سخت‌افزار یا نرم‌افزار، سیستم ثانویه باید بلافاصله وارد عمل شود.

🔹 معماری‌های HA در VoIP

1. Active-Passive (اکتیو – پسیو):

   • یک سرور اصلی (Active) تماس‌ها را مدیریت می‌کند.

   • در صورت بروز خطا، سرور پشتیبان (Passive) به طور خودکار جایگزین می‌شود.

   • پیاده‌سازی ساده‌تر ولی با کمی تأخیر در سوئیچ.

2. Active-Active (اکتیو – اکتیو):

   • هر دو سرور همزمان در حال سرویس‌دهی هستند.

   • بار کاری تقسیم می‌شود و در صورت خرابی یکی، دیگری ادامه می‌دهد.

   • مناسب برای محیط‌های بزرگ و اپراتوری.

🔹 تجربه‌های واقعی

• در یکی از پروژه‌های Issabel + Asterisk برای یک مرکز تماس بانکی، از DRBD + Corosync + Pacemaker استفاده کردیم تا داده‌ها و کانفیگ‌ها به صورت زنده روی دو سرور همگام شوند.

• تجربه نشان داد که حتی در هنگام قطعی کامل یکی از سرورها، تماس‌ها فقط چند ثانیه مختل شدند.

🔹 ابزارها و تکنولوژی‌های رایج برای HA

• DRBD (Replication دیسک)

• Corosync/Pacemaker (مدیریت خوشه)

• Keepalived (Virtual IP برای Failover)

• Kamalio/HAProxy (برای مدیریت SIP Proxy و Load Balancing)

• مجازی‌سازی و Containerization (مثل VMware HA یا Kubernetes)

🔹 نکات مهم در طراحی HA

• همیشه Shared Storage یا Replication مطمئن داشته باشید.

• تست Failover باید به صورت دوره‌ای انجام شود.

• در پروژه‌های بزرگ، ترکیب HA + Load Balancing بهترین نتیجه را دارد.

• QoS و مانیتورینگ شبکه حیاتی هستند.

🔹 منابع و لینک‌های خارجی

• Pacemaker Cluster Project

• /glossary/media-gateway

• Kamailio SIP Server