SIP چیست؟ معرفی پروتکل SIP و کاربرد آن در ایزابل و Asterisk

پروتکل SIP (Session Initiation Protocol) یکی از اصلی‌ترین و پرکاربردترین پروتکل‌ها در دنیای ویپ (VoIP) است. هر زمان که تماس اینترنتی برقرار می‌کنید، پشت‌صحنه این پروتکل در حال مدیریت برقراری، نگهداری و پایان تماس است. در این مقاله از ویپ ایران به زبان ساده توضیح می‌دهیم که SIP چیست، چه کاربردی در پروژه‌های واقعی دارد و چرا شناخت آن برای متخصصان ایزابل و Asterisk ضروری است.

SIP چیست؟

SIP یک پروتکل سیگنالینگ است که وظیفه آن مدیریت برقراری، تغییر و پایان تماس‌های صوتی و تصویری بر بستر شبکه IP می‌باشد. این پروتکل در لایه کاربرد (Application Layer) کار می‌کند و شبیه به پروتکل HTTP ساختار متنی و ساده دارد.

به زبان ساده، SIP کاری به محتوای صدا یا تصویر ندارد؛ فقط وظیفه دارد دو طرف تماس را به هم متصل کند و مسیر ارتباط را بسازد.

کاربرد SIP در ایزابل و Asterisk

1. راه‌اندازی داخلی‌ها (Extensions): در ایزابل وقتی داخلی جدید تعریف می‌کنید، در واقع یک حساب SIP می‌سازید.

2. ترانک به سمت اپراتور: اکثر اپراتورها در ایران (مثل شاتل، آسیاتک، افرانت) سرویس تلفن را با پروتکل SIP ارائه می‌دهند.

3. اتصال شعب سازمانی: وقتی چند دفتر در نقاط مختلف دارید، ساده‌ترین راه برای اتصال آن‌ها استفاده از SIP Trunk است.

مشکلات رایج SIP در پروژه‌ها

🔹 مشکل NAT و One Way Audio:
بیشتر کاربران هنگام کار با SIP در پشت مودم یا NAT با مشکل یک‌طرفه بودن صدا مواجه می‌شوند. راه‌حل حرفه‌ای این مشکل تنظیم صحیح NAT در ایزابل و یا استفاده از سرور STUN است.

🔹 ناپایداری ترانک‌ها:
گاهی اوقات به دلیل بسته‌شدن پورت‌های UDP توسط ISP، ترانک‌های SIP قطع و وصل می‌شوند. تجربه نشان داده استفاده از TLS و SRTP می‌تواند پایداری و امنیت را بیشتر کند.

نکات تجربی پروژه‌ای

• در یکی از پروژه‌های واقعی، به‌دلیل اینکه اینترنت کاربر از CGNAT استفاده می‌کرد، هیچ راهی برای رجیستر شدن داخلی‌ها نبود. راه‌حل: استفاده از VPN Site-to-Site بین دفتر مرکزی و شعب.

• در یک پروژه دیگر، برای ارتباط با یک CRM، از ماژول AMI استفاده کردیم تا تماس‌های SIP به‌صورت زنده مانیتور و ثبت شوند.

آینده SIP و ارتباط با هوش مصنوعی

امروز SIP فقط برای تماس صوتی نیست؛ بلکه با ترکیب آن با هوش مصنوعی می‌توان سیستم‌های هوشمند ساخت. برای مثال، یک AI Agent می‌تواند روی تماس SIP سوار شود، صدای کاربر را دریافت کند، تحلیل کند و پاسخ هوشمند بدهد. این همان چیزی است که آینده مراکز تماس را متحول خواهد کرد.

جمع‌بندی

پروتکل SIP قلب تپنده سیستم‌های ویپ است. بدون شناخت آن، کار با ایزابل و Asterisk ناقص خواهد بود. شناخت مشکلات رایج و راه‌حل‌های پروژه‌ای باعث می‌شود متخصصین ویپ در پروژه‌های واقعی موفق‌تر عمل کنند.

لینک‌های داخلی پیشنهادی

راهنمای کامل تعریف و تنظیم SIP Trunk در ایزابل Issabel با درایور ChanSIP